T I P S สำหรับคุณครู
ครูสามารถช่วยเด็กในชั้นเรียนให้เป็นเด็กที่กล้าแสดงความคิดเห็นของตนในที่สาธารณะได้โดยวิธีง่ายๆ แต่สร้างสรรค์ เช่น ใช้คำถามที่มั่นใจว่าเด็กเข้าใจและไม่มีคำตอบตายตัวว่าผิดหรือถูก, ให้เด็กแสดงความคิดเห็นกับเพื่อนที่นั่งข้างๆ หรือในกลุ่มเล็กๆ, หากเด็กคนอื่นๆ หัวเราะต่อคำตอบที่เสนอขึ้นมา ครูอาจใช้คำพูดว่า “เราลองมาดูสิว่าอะไรจะเกิดขึ้นหากสิ่งนั้นเกิดขึ้นจริงๆ?”
ใช้เวลาในการอภิปรายและหันเหความสนใจของเด็ก
ให้เข้าสู่บทเรียน
บทนำเรื่อง
ยุทธการ “ทุบหม้อข้าวยึดเมืองจันท์”
ช่วงปลายสมัยอยุธยา กองทัพพม่าได้เข้าล้อมกรุงศรีอยุธยาไว้หมายจะตีให้แตก ในขณะนั้นพระเจ้า เอกทัศน์เป็นผู้ครองนครที่มัวเมาแต่สตรีและน้ำจัณฑ์ (เหล้า) ไม่สนใจการงานบ้านเมืองทำให้ข้าราชการทหารไพร่พลต่างเสียขวัญแตกกระเจิง
พระยาตากสินเห็นสถานการณ์คับขันจึงยกทัพตัวเองไปทางตะวันออกเพื่อให้พ้นการรุกรานของพม่า และหมายมั่นจะเข้ายึดเมืองจันทบุรีให้เป็นฐานทัพในการรวบรวมทหารหาญกลับไปกู้กรุงศรีอยุธยาไว้ให้ได้ เพราะเมืองจันทบุรีมีชัยภูมิที่เหมาะสม มีกำลังมากและเสบียงอาหารอุดมสมบูรณ์ จึงวางแผนจะเข้ายึดโดยทรงใช้จิตวิทยาสั่งทหารหาญของพระองค์ให้กินข้าวปลาอาหารให้อิ่ม แล้วให้ทุบหม้อข้าวหม้อแกงทิ้ง โดยมีเป้าหมายเป็นนัยว่าจะกินอาหารมื้อต่อไป จักอิ่มหนำสำราญได้พร้อมกับ “เอกราชของชาติไทย” ที่กำลังจะมาถึงในอีกไม่ช้า ในกลางดึกคืนนั้นพระยาตากสินพร้อมทหารหาญก็เข้ายึดเมืองจันทบุรีไว้ได้สำเร็จ
การทุบหม้อข้าวในครั้งนั้น ทหารทุกคนรู้ว่าหากพวกเขารบไม่ชนะในวันนั้น อาหารที่เขากินไปจะเป็นอาหารมื้อสุดท้ายในชีวิตของพวกเขาเช่นกัน ซึ่งต่างจากหม้อไหที่ทหารของกิเดโอนทุบให้แตกระหว่างออกศึกกับคนมีเดียน พวกเขาออกรบโดยปราศจากอาวุธในมือ มีเพียงเขาสัตว์และหม้อไห แต่ด้วยความมั่นใจเต็มร้อยว่าการสู้รบครั้งนี้พระเจ้าได้มอบชัยชนะให้กับเขาแล้วก่อนที่จะออกศึกเสียอีก
แหล่งที่มา: จิรภัทร วรรัตน์ “สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช” ออนไลน์ www.royjoithai.com สืบค้นวันที่ 20 พฤศจิกายน 2559
เล่าเรื่องจากพระคัมภีร์
อีกครั้งที่ชนชาติอิสราเอลทำสิ่งที่ชั่วในสายตาของพระเจ้า และพระเจ้าได้มอบพวกเขาไว้ในมือของคนมีเดียนเจ็ดปี เมื่อไรก็ตามที่อิสราเอลหว่านพืช คนมีเดียนและคนอามาเลขก็จะยกกองทัพนับไม่ถ้วนเหมือนฝูงตั๊กแตนมาตีและทำลายพืชผลของพวกเขาเสียสิ้น ทำให้ประชาชนต้องหลบหนีไปซ่อนตัวอยู่ในภูเขาและถ้ำ พวกเขาทนทุกข์ยากเข็ญจึงร้องทุกข์ถึงพระเจ้าขอให้พระองค์ช่วยเหลือพวกเขา
พระเจ้าจึงเสด็จมาหากิเดโอน เรียกเขา “เจ้าบุรุษผู้กล้าหาญเอ๋ย พระเจ้าทรงสถิตกับเจ้า” กิเดโอนตอบพระองค์ว่า “ข้าพระองค์จะช่วยอิสราเอลได้อย่างไร ดูเถิด ตระกูลบิดาของข้าพระองค์ต่ำต้อยที่สุดในเผ่ามนัสเสห์ และตัวข้าพระองค์ก็เป็นคนเล็กน้อยที่สุดในครอบครัวของข้าพระองค์” แต่พระเจ้าสัญญากับกิเดโอนว่าพระองค์จะสถิตอยู่กับเขา และเขาจะโจมตีคนมีเดียนได้อย่างกับตีคนเดียว
ภาพที่ 1 ครั้งนั้นคนมีเดียนและคนอามาเลขก็รวมกันยกทัพมาตั้งค่ายใกล้อิสราเอล กิเดโอนจึงร้องทูลขอหมายสำคัญจากพระเจ้าเพื่อให้มั่นใจว่าพระเจ้าจะช่วยกู้อิสราเอลด้วยมือของเขา เขาจึงวางขนแกะไว้ที่ลานนวดข้าว และขอให้พระเจ้าทำให้ขนแกะกลุ่มนี้เปียกน้ำค้างเท่านั้น แต่ขอให้พื้นดินโดยรอบนั้นแห้ง เช้า
วันรุ่งขึ้น กิเดโอนก็มายังลานนวดข้าวและพบว่าเขาสามารถบีบน้ำค้างออกจากขนแกะได้จนเต็มชาม ถึงกระนั้นกิเดโอนก็ยังไม่มั่นใจจึงวิงวอนต่อพระเจ้าอีกครั้งว่า “ขออย่าให้ความโกรธพลุ่งขึ้นต่อข้าพระองค์ ขอข้าพระองค์ทูลอีกสักครั้งเดียว” เพื่อเรียกความมั่นใจที่พระเจ้าจะให้เขาทำการใหญ่ เขาขอให้พระเจ้าทำขนแกะกลุ่มเดิมให้แห้งสนิท ส่วนพื้นดินโดยรอบให้มีน้ำค้างทั่วผืนดิน ในคืนวันนั้นพระเจ้าก็ทำตามคำขอของกิเดโอน กลุ่มขนแกะก็แห้งสนิท แต่มีน้ำค้างเปียกอยู่ทั่วพื้นดินโดยรอบ
ภาพที่ 2 กิเดโอนจึงรวบรวมประชาชนชาวอิสราเอลไปตั้งค่ายเพื่อต่อสู้คนมีเดียน แต่พระเจ้าบอกกิเดโอนว่าคนของพวกเขามีจำนวนมากเกินไป เกรงว่าหาก พระเจ้าให้ชัยชนะแก่พวกเขา อิสราเอลจะทะนงตนคิดว่าชัยชนะนั้นมาจากความแข็งแกร่งของพวกตนเอง พระองค์จึงให้กิเดโอนประกาศส่งคนที่กลัวจนตัวสั่นเทิ้มกลับบ้านเรือนของตนเสีย ตอนนั้นมีคนกลับไป 22,000 คนและยังเหลือคนอีก 10,000 คน
พระเจ้าตรัสว่า “ประชาชนยังมากอยู่จงพาเขาลงไปที่น้ำ และเราจะทำการทดสอบเขาให้เจ้าที่นั่น” กิเดโอนจึงพาประชาชนลงไปที่น้ำ พระองค์สั่งกิเดโอนให้แยกกลุ่มคนที่ใช้มือวักน้ำขึ้นเลียออกจากคนที่คุกเข่าลงดื่มน้ำ (คนที่ใช้มือวักน้ำขึ้นเลียน่าจะเป็นคนที่มีความระแวดระวังและเตรียมพร้อมต่อสถานการณ์รอบตัวมากกว่าคนที่คุกเข่าลงดื่มน้ำ) ในวันนั้นมีคนจำนวน 300 คนที่วักน้ำขึ้นเลียและ พระเจ้าตรัสกับกิเดโอนว่าพระองค์จะช่วยกู้อิสราเอลด้วยคน 300 คนนี้
ภาพที่ 3 ในคืนวันนั้นเองพระเจ้าใช้กิเดโอนพร้อมกับปูราห์คนรับใช้ของเขาลงไปยังค่ายคนมีเดียน เพื่อเขาจะได้ยินว่าคนพูดอะไรกัน และสิ่งนั้นเองจะทำให้มือของกิเดโอนมีกำลังขึ้น เมื่อกิเดโอนไปถึงค่ายก็เห็นคนอามาเลขกับชาวตะวันออกอยู่ตามหุบเขาเหมือนตั๊กแตนเป็นฝูงๆ ฝูงอูฐของเขาก็นับไม่ถ้วนดุจเม็ดทรายที่ฝั่งทะเล เขาแอบได้ยินชายคนหนึ่งเล่าความฝันของเขาให้เพื่อนฟังว่า “ดูเถิด เราฝันเรื่องหนึ่ง นี่แนะมีขนมบาร์ลีก้อนหนึ่งกลิ้งเข้าในค่ายของพวกคนมีเดียน มาถึงเต็นท์โดนเต็นท์ทำให้เต็นท์ล้มลง พลิกขึ้น แล้วก็ราบไป” เพื่อนเขาจึงตอบว่า “นี่ไม่ใช่อื่นไกลเลย นอกจากกระบี่ของกิเดโอนบุตรโยอาช บุรุษของอิสราเอลพระเจ้าได้มอบพวกมีเดียนและกองทัพทั้งสิ้นไว้ในมือของเขาแล้ว”
เมื่อกิเดโอนได้ฟังดังนั้นก็กลับขึ้นไปค่ายและนมัสการพระเจ้า เขาเรียกให้อิสราเอลลุกขึ้น และแบ่งคน 300 คนออกเป็นสามกองให้ถือเขาสัตว์และหม้อเปล่า ให้มีคบเพลิงอยู่ข้างในหม้อนั้น ให้คอยดูและทำตามไม่ว่ากิเดโอนทำอะไรก็ให้ทำอย่างนั้น กิเดโอนและกองทหารที่มาด้วยซุ่มอยู่รอบค่าย เมื่อเวลาคนมีเดียนกำลังจะผลัดยาม เขาก็เป่าเขาสัตว์ขึ้นและต่อยหม้อในมือให้แตก ทหารทั้งสามกองก็ลุกขึ้นเป่าเขาสัตว์และต่อยหม้อให้แตกและร้องขึ้นว่า “กระบี่ของพระเจ้าและของกิเดโอน” บรรดากองทัพก็เกิดความโกลาหล พระเจ้าบันดาลให้เขาฆ่าฟันกันเองทั่วทั้งกองทัพ ต่างแตกตื่นหนีกระเจิดกระเจิงพ่ายแพ้ไป
ภาพที่ 4 พวกคนมีเดียนพ่ายแพ้ต่อคนอิสราเอล ไม่อาจต่อสู้เอาชนะหรือยกศีรษะของพวกเขาขึ้นได้อีกเลย และแผ่นดินอิสราเอลก็พักสงบอยู่ในสมัยของกิเดโอนถึง 40 ปี
แผนการของพระเจ้าในการทรงสร้าง
พระเจ้าช่วยชาวอิสราเอลให้รอดพ้นจากการข่ม-เหงของชาวมีเดียนด้วยคนที่ไม่ได้ถือดาบหรืออาวุธไปที่สนามรบ แต่เป็นเขาสัตว์และหม้อดิน เพื่อสำแดงให้เราเห็นชัดเจนว่าชัยชนะครั้งนี้มาจากฤทธิ์อำนาจของพระเจ้า ไม่ใช่ฝีมือของมนุษย์คนใด เหมือนกับครูและหนูซึ่งเป็นคนบาป เราช่วยตัวเราเองให้รอดพ้นจากโทษทัณฑ์ของบาปไม่ได้ ไม่ว่าเราจะเก่งแค่ไหน ทำดีมากเท่าไร แต่พระเจ้าให้เราได้รับชัยชนะเหนือบาปด้วยวิธีที่มนุษย์คิดไม่ถึงคือการส่งพระเยซูลงมาเป็นมนุษย์ และมาตายบนไม้กางเขนเพื่อรับโทษบาปแทนตัวครูและหนู ผู้ที่เชื่อวางใจในพระเยซูก็จะได้รับชัยชนะจากการสู้รบกับบาปกรรมของตนเอง
พระคัมภีร์เกี่ยวข้องกับหนูอย่างไร
ภาพที่ 5 หนูคิดแบบกิเดโอนไหม?
กิเดโอนคิดว่าตระกูลบิดาของเขาต่ำต้อยที่สุดในเผ่า มนัสเสห์ และตัวเขาเองก็เป็นคนเล็กน้อยที่สุดในครอบครัว พระเจ้าจะใช้เขาได้อย่างไร? แต่หนูก็ได้เห็นว่าพระเจ้าสามารถใช้คนเล็กน้อยที่สุดให้ทำการใหญ่ และเอาชนะกองทัพที่มากนับไม่ถ้วนเหมือนฝูงตั๊กแตนแล้ว ดังนั้นอย่าให้ใครดูถูกเด็กตัวเล็กๆ อย่างหนู หนูสามารถมอบชีวิตของหนูให้พระเจ้าใช้เป็นแบบอย่างแก่เพื่อนๆ ในคำพูดของหนู การประพฤติของหนู และไม่ต้องกลัวแต่วางใจพระเจ้าว่าพระองค์จะอวยพรในสิ่งที่หนูทำอย่างถูกต้องให้เกิดผลดี (1 ทิโมธี 4:12)
ข้อกำหนดในการใช้บทเรียนรูปภาพ เราต้องการให้บทเรียนและรูปภาพประกอบเป็นพระพรสำหรับทุกท่าน ดังนั้นจึงขอความร่วมมือจากท่านที่จะไม่นำไปใช้ในเชิงพาณิชย์ หรือใช้ในทางที่เบี่ยงเบนไปจากวัตถุประสงค์ของเรา
คำถามอภิปราย
(คำถามไม่เพียงทบทวนเนื้อหาจากบทเรียนเท่านั้น แต่กระตุ้นให้เด็กได้คิดใคร่ครวญประยุกต์ใช้ในชีวิตจริง บางคำถามอาจไม่มีคำตอบผิดหรือถูก แต่ให้เกิดการอภิปรายกันในห้องเรียน ในขณะเดียวกันเด็กจะได้เรียนรู้ในการแสดงความคิดเห็นและรับฟังความคิดเห็นของผู้อื่นด้วย)
- เมื่ออิสราเอลตกอยู่ในมือของคนมีเดียน เพราะความบาปของพวกเขา พวกเขาทำอย่างไร?
- กิเดโอนตอบสนองอย่างไรเมื่อพระเจ้าเรียกเขาให้ออกไปช่วยกู้อิสราเอลจากคนมีเดียน?
- พระเจ้าทำอะไรบ้าง เพื่อให้กิเดโอนมั่นใจว่าพระเจ้าจะช่วยให้เขาทำสำเร็จจริงๆ ?
- หนูคิดว่าทำไมพระเจ้าไม่โกรธที่กิเดโอนให้พระเจ้าทำการอัศจรรย์หลายครั้ง ก่อนที่เขาจะยอมเชื่อฟังพระองค์?
- ทำไมพระเจ้าจึงต้องการใช้คนเพียง 300 คนไปสู้รบกับคนมีเดียนที่มีมากมายนับไม่ถ้วน?
- พระเจ้าใช้ให้กิเดโอนลงไปที่ค่ายคนมีเดียนในตอนกลางคืนเพื่ออะไร?
- ตอนนี้มีอะไรไหมที่หนูอยากจะขอให้พระเจ้าทำเพื่อหนู หรือให้พระเจ้าช่วยหนูทำให้สำเร็จ?
กิจกรรม
ร้องรำ ทำเพลง
วิธีเล่น
- แบ่งเด็กออกเป็นกลุ่มละ 3-4 คน พยายามคละเด็กที่กล้าแสดงออก ร้องเพลงได้ หรือมีทักษะด้านภาษาตามกลุ่มต่างๆ ตามเห็นควร
- ครูทบทวนเรื่องราวของกิเดโอนเล็กน้อย แล้วมอบหมายให้เด็กแต่ละกลุ่มระดมความคิด แต่งเพลงหรืออาจจะเป็นกาพย์กลอนที่สะท้อนบทเรียนที่ได้เรียนในวันนี้
- ให้เวลาพอประมาณในการฝึกซ้อมเป็นกลุ่ม และหลังจากนั้นให้แต่ละกลุ่มออกมาแสดงหน้าชั้นเรียน
